“Een onaageraakt lichaam is een ongelukkig lichaam.” 

Psychiater Bessel van der Kolk in gesprek met Wouter Noort in NRC.

“Onze westerse cultuur is extreem ontlichaamt”

In een interview van Wouter Noort in NRC  van 14 mei 2021 met onderzoeker en psychiater Bessel van der Kolk vraagt hij om 5 tips om uit je hoofd en in je lijf te komen. Van der Kolk noemt Yoga en qigong maar ook activiteiten als kunst en muziek maken en therapieën als Rolfing® en Craniosacraal therapie.

Aanleiding voor het interview was het verschijnen op de New York Times bestsellerlijst van het al acht jaar geleden gepubliceerde boek “The body keeps the Score”. In het Nederlands uitgebracht als “Trauma sporen”

Het boek gaat over hoe psychologische trauma’s zich manifesteren en ophopen in het menselijk lichaam en hoe vreemd het is dat daar niet meer mee gedaan wordt in de geestelijke gezondheidszorg. Het bewijs groeit dat het lichaam een cruciale rol speelt bij de geestelijke gezondheid.

Foto Getty Images

Een verklaring voor de plotselinge populariteit van zijn boek heeft van der Kolk niet maar blijkbaar zorg de pandemie ervoor dat meer mensen met dit onderwerp bezig zijn.

 De afgelopen maanden ten tijde van de lockdown waren de McDonalds en slijter open terwijl de sportschool, yoga school en zwembad dicht moesten. Hij noemt de westerse cultuur extreem ontlichaamt en een post-alcoholistische maatschappij waarbij stress vaak met een slok of een pil wordt verdoofd. Andere wereld religies staan bol van rituele dans, geweging, fysieke ervaringen, meditatie en extase.

Van der Kolk’s inzichten over de verbondenheid van lichaam en geest bouwen voort op het werk van de Franse filosoof Maurice Merlau-Ponty.

De filosoof maakt onderscheid tussen het ‘objectieve’ ook wel tastbare lijf en het ‘geleefde’ lijf.

Het tastbare lijf is wat je op de weegschaal zet en traint in de sportschool, het geleefde lijf gebruiken we om in contact te komen met anderen, te voelen, te proeven en te ervaren.

 Volgens Merlau-Ponty is het dan ook belangrijk om je er bewust van te zijn dat je hoofd niet alleen maar een ding is dat op je lijf rust, maar ook iets dat in zichzelf essentiee is om te beleven en nodig is bij het oplossen van trauma en stress.

Gelukkig zijn er methodes om uit je hoofd en in je lijf te komen zoals Rolfing®. Een methode waar nog een zweem van alternatieve geneeskunde omheen hangt maar waar volgens van der Kolk stevig bewijs voor is dat het helpt